Bu fotoğrafı Norveç’in Naeroy fiyordunda, Flam’den Gudvangen’e giderken çekmiştim. Yerel dilde Nærøyfjord diye yazılıyor. İngilizceye aşina olanlar narrow yani dar fiyort anlamına geldiğini çıkarmışlardır. 18 km uzunluğundaki bu fiyort bazı yerlerde 500 metreye kadar daralıyor.
“Fjord” kelimesi şu Cermen kelimelerinin köküymüş: İzlandaca “fjörður”, İsveççe “fjärd” ve İskoç dilinde “firth”. Norveççedeki “fjǫrðr” kelimesi Almancaya “förde” olarak girmiş. Schleswig-Holstein’ın dar uzun koylarını tarif etmek için kullanılmış. Keza İngilizcede “firth”, nehir-ağzı olarak. Buradan İngilizcedeki “ford” kelimesine zıplayabiliriz: Almanca “furt”, Felemenkçe “voorde”, eski Yunanca “πόρος/poros” ve Latince “portus”. Bunların Cermen “ferþu” ya da Hint-Avrupa dillerindeki köküyle “pertu”dan türetildiği varsayılıyor ve bu kelimelerin hepsi “geçiş noktası” (kapı, liman, port, porte?) anlamına geliyor. Yani dostlarım, “fjord/firth/förde” ya da “ford/furt/vörde/voorde”, Kuzey Cermen dillerinde “seyahat” anlamına gelen bir isme, “ferd ya da färd’a” ve tabii ki bunun “seyahat etmek” anlamındaki fiil formuna işaret ediyor: Felemenkçe “varen”, Almanca “fahren”, İngilizce “to fare”. Ya da işte, şarkıda dediği gibi, “fare-thee-well”.
BÜLENT ÇALLI 